Communicatie Trends 2017 - Nepnieuws

Het gevaar van nepnieuws

Met een nieuw jaar voor de boeg is het tijd om kort terug te blikken op 2016 en vooruit te kijken naar 2017. 2016 was een schokkend jaar voor iedereen die zich bezighoudt met communicatie. Er vond namelijk een wisseling van macht plaats tussen journalisten en het publiek. Waar vroeger het nieuws werd geschreven en gebracht door journalisten en kranten, is het nu het nu de Nederlander die het nieuws lijkt te brengen via diverse online kanalen.

Journalisten vs. consument

Tegenwoordig beschikt iedereen over de mogelijkheid om informatie wereldwijd te publiceren en te delen via bijvoorbeeld sociale media of een eigen website. Door deze verschuiving worden berichten sneller dan ooit de wereld in geslingerd, wat grote voordelen met zich meebrengt. Maar aan deze snelheid zitten ook nadelen. Feiten worden achterwege gelaten en/of niet gecheckt. Er is een trend ontstaan waarbij het als eerste het nieuws brengen belangrijker is geworden dan het checken van de feiten. Waar journalisten feiten checken voordat zij een artikel publiceren, neemt de consument deze tijd niet of weten ze niet hoe dat moet. De diverse sociale media worden door met name de jongeren gezien als primaire en autoritaire bron van nieuwsberichten. Daarnaast lijkt voor sociale media ook te gelden: hoe smeuïger het nieuws, hoe meer volgers.

(Nep)Nieuws

Een andere trend die hierbij meespeelt is dat het nieuws steeds meer van het internet wordt gehaald. Dit wordt ook onderstreept door de daling van papieren oplage van de kranten en de stijging van de digitale abonnementen. Websites kunnen hierdoor meer verdienen aan het brengen van nieuws, maar ook van nepnieuws. Sites die een sensationele kop verzinnen boven een bericht krijgen meer klikken naar hun websites. Door deze stijging aan traffic genereren de websitemakers meer geld aan de geplaatste advertenties. Een goed voorbeeld hiervan is de afbeelding waarin Donald Trump de republikeinen de domste kiezers van Amerika noemt. Massaal werd dit bericht geliket en gedeeld, totdat bleek dat het een nep was. Niemand controleerde het bericht en het werd klakkeloos als waarheid aangenomen.

Gevolgen Nepnieuws

Uit onderzoek van Kumar, West en Leskovec (2016) blijkt dat mensen het moeilijk vinden om echt nieuws van nepnieuws te onderscheiden. Maar hoe onderscheid je dan echt nieuws van nepnieuws?  Metro bood hiervoor in november al een oplossingen aan en publiceerde een checklist voor nepnieuws, zodat de consument deze eerder kan herkennen. De mogelijkheid van mensen om onderscheid te maken tussen echt nieuws en nepnieuws maakt het moeilijk voor mensen om een mening te vormen en de juiste keuzes te maken. Bedenk je wat straks de gevolgen kunnen zijn voor de Tweede Kamerverkiezingen in maart. Kiezers zouden dan op basis van nepnieuws hun stem kunnen gaan uitbrengen, met alle gevolgen van dien. Het is dus blijvend van groot belang om ervoor te zorgen dat nepnieuws duidelijk te onderscheiden valt van echt nieuws.

Naast nepnieuws zijn er natuurlijk andere trends in 2017 zoals:

- Transparantie van bedrijven gaat stijgen naar een nieuw niveau – Steeds meer bedrijven gaan het voordeel zien en merken van het communiceren van de waarheid; ook de negatieve aspecten van een bedrijf of product.

- Pitchen op hoge snelheid – Journalisten moeten als eerste het nieuws kunnen brengen, wat als gevolg heeft dat PR - en communicatieprofessionals hierin mee moeten gaan.  

- Diligence in de pers - door de toename van nepnieuws wordt feiten checken een trend. Er moet een balans worden gevonden tussen het snel willen brengen van het nieuws en de behoefte om de feiten te checken.

- Artificial intelligence vs. Persoonlijk contact - Ondanks de opkomst van Artificial intelligence blijken consumenten juist meer waarde te gaan hechten aan persoonlijk contact met een medewerker . Dit is ook te zien aan de stijging van het aantal bedrijven en media dat kanalen als Facebook messenger, Snapchat en Whatsapp gebruikt, waar 1 op 1 contact wordt gezocht.

- Mobiele beleving – De stijging van het mobiele gebruik zet door. Een mobiele website hebben is niet meer voldoende. Pas je navigatie, content en vormgeving aan op mobiel.

- Contentmarketing – De trend van contentmarketing zet zich door waarbij video en visuele storytelling wordt gezien als booming voor 2017.

Bronnen:

http://www.volkskrant.nl/economie/daling-papieren-krantenoplagen-zet-door-aantal-digitale-lezers-stijgt~a3823820/
http://www.metronieuws.nl/nieuws/binnenland/2016/11/trap-er-niet-in-zo-herken-je-nepnieuws
http://nos.nl/artikel/2143953-nep-nieuws-op-internet-ook-in-nederland-potentieel-gevaarlijk.html
http://www.marketingfacts.nl/berichten/social-media-cijfers-anno-2017

S. Kumar, R. West, J. Leskovec. Disinformation on the Web: Impact, Characteristics, and Detection of Wikipedia Hoaxes. In IW3C2 ,2016. http://cs.umd.edu/~srijan/pubs/hoax-www16.pdf