De verstrekkende gevolgen van omkoperij: Airbus rapporteert €1.4B verlies

Dit had een top jaar voor Airbus moeten zijn nadat rivaal Boeing haar 737 MAX vliegtuig aan de grond hield na fatale crashes. Toch rapporteerde de multinational eerder deze maand een problematisch verlies van €1.4B. Een belangrijke reden voor dit resultaat was de serie aan boetes voor omkoperij in vele landen. Deze zaak is een goed voorbeeld van reputatie, regelgevende, financiële en strategische kosten die komen kijken bij een tekort schietend compliance programma.

Airbus gaf recent akkoord op het betalen van €3.6 biljoen aan boetes, aan de U.S., Frankrijk en de UK. Dit komt grofweg neer op €990M voor de UK, €2.1B voor Frankrijk, en €540M voor de U.S. Dit is de hoogste zakelijke boete ooit voor omkoping in de UK, na de boete van £671M betaald door Rolls-Royce in 2017.

De reden? Airbus deed omkopingen in Maleisië, Sri Lanka, Indonesië, Taiwan en Ghana in de periode van 2011 tot 2015 Dit deden zij met een netwerk van agenten die grote ‘backhander’ betalingen aan buitenlandse officials deden om hoogwaardige contracten binnen te halen. Deze operatie werd uitgevoerd door een team op het Franse hoofdkantoor.

Airbus’ hoofdkantoor bevindt zich in Frankrijk, en deze zaak is het recente bewijs van verbeteringen in de wetgeving en handhaving tegen omkoping en corruptie. Voordat de nieuwe anti-corruptie wetgeving werd ingesteld in 2016 (bekend als SAPIN II) had Frankrijk nog nooit een bedrijf betrapt op corruptie. Recent schreef de Financial Times, “Frankrijk had lang een mindere reputatie als het ging om wereldwijde corruptie en het uitbesteden van hun zaken aan aanklagers in de U.S.—de record boete van Airbus in een internationaal omkopingsschandaal laat zien dat dat tijdperk misschien wel over is.”

De verrekening van non-compliance met anti-omkoping en corruptie wetten

De zaak van Airbus is een goede herinnering aan de hoge kosten van omkoping en corruptie. Voor Airbus ging het om de volgende kosten:

• Hoofdzakelijke boetes: De €3.6B aan boetes droeg mee aan het verlies van het bedrijf van €1.4B. De CEO van Airbus, Guillaume Faury erkende in een persbericht dat de omkopingsonderzoeken deels verantwoordelijk zijn: “de gerapporteerde inkomsten zijn inclusief de uiteindelijke overeenkomst met de autoriteiten die de omkoperij investeringen oplossen en een aanklacht wegens herziene exportaannames voor de A400M (transport vliegtuig).”
• Zakelijk oponthoud: Airbus werd voor 4 jaar onderzocht door regelgevers in Frankrijk, de UK en de U.S., wat een grote investering van tijd vroeg van corporate leiders. Naast het betalen van boetes, gaat Airbus een 3-jarig traject in om haar compliance praktijken te verbeteren, wat nog voor verdere vertraging zal zorgen.
• Reputatieschade: Op dit moment is reputatie bijzonder belangrijk voor bedrijven in de luchtvaartindustrie na de campagne van Greta Thunberg tegen de milieu vervuiling van vliegen en de fatale crashes van Boeing vliegtuigen. De negatieve koppen rond het omkopingsschandaal hadden een negatief effect op de reputatie van het bedrijf.
• Groei stagnatie: Airbus had dit jaar een goede groei kans door de reputatie crisis van Boeing. Maar in plaats daarvan zorgden de opkopings- en corruptie onderzoeken dat Airbus zich moest focussen op haar eigen schadebeperking en het risico op omkopingen en corruptie.
• Ontslag personeel: The Guardian rapporteerde dat de scores van senior executives zakten tijdens de onderzoeken. Airbus maakte ook bekend duizenden banen te schrappen in Februari, dit was echter niet direct gelinkt aan de boetes.

Handhaving trends om in de gaten te houden

Deze zaak laat ook een aantal trends zien in de moderne manier van omkopingen en corruptie, waar bedrijven voor op hun hoede moeten zijn:

• Samenwerkingen over de grens heen: Het onderzoek was een internationale inspanning tussen drie landen. De Financial Times meldde dat het niveau van samenwerking ongebruikelijk hoog was, vooral voor Franse aanklagers.
• High tech onderzoek: Technologie wordt steeds beter toegepast in corruptieonderzoeken, wat het makkelijker maakt voor de mensen die het onderzoek doen. Voorspellende codering software werd gebruikt in het onderzoek om door miljoenen emails, contracten en andere documenten te gaan.
• Deferred Prosecution Agreements (DPAs) zijn van nu: Onder de overeenkomst met de UK Serious Fraud Office, zal Airbus haar boete betalen en haar compliance programma verbeteren terwijl zij de aankomende drie jaar worden gemonitord. Als zij geen verbeteringen laten zien zal er rechtsvervolging volgen.
• Verbeterde handhaving: Wereldwijd is er steeds meer anti-omkoperij en corruptie wetgeving en handhaving. Voordat de nieuwe anti-corruptie wetgeving werd ingesteld in 2016 (bekend als SAPIN II) had Frankrijk nog nooit een bedrijf betrapt op corruptie.

De UK Bribery Act 2010 richt zich op business-to-business omkoperij en het omkopen van ambtenaren, en stelde zes principes op die organisaties moeten toevoegen in hun risk management programma’s:

1. Het ontwikkelen van een programma dat in verhouding is met de waarschijnlijke risico’s;
2. Het geven van hoge urgentie aan anti-omkoping en corruptie compliance;
3. Het uitvoeren van risicobeoordelingen om probleem punten te identificeren;
4. Het implementeren van risicogerichte due diligence op derde partijen;
5. Het communiceren van het belang van compliance in de gehele organisatie;
6. Het mee doen aan continue monitoring en periodische evaluaties van risico’s om compliance fouten te voorkomen.

Deze principes zorgen er voor dat organisaties het risico op omkoperij en corruptie in samenwerkingen met derde partijen van klanten, leveranciers en andere contacten kunnen minimaliseren.

Met de komst van strengere anti-omkoperij en corruptie wetten moeten organisaties goede risico management processen invoeren, van het in kaart brengen van corruptie risico’s tot het implementeren van risicogerichte due diligence en het monitoren van onderzoek naar derde partijen. Hoe zeker bent u er van dat uw huidige compliance programma standhoudt na kritisch onderzoek? Mocht u niet zeker zijn van het antwoord, denk dan eens na over een due diligence screening oplossing voor uw organisatie. Bijvoorbeeld Nexis Diligence.