Rode kaart voor de FIFA

Een rode kaart voor Julius Baer van de Swiss bank na FIFA witwasschandaal

Nu zowel de UEFA EURO 2020- als de CONMEBOL Copa América 2021-toernooien deze maand van start gaan, staat voetbal opnieuw in het middelpunt van de belangstelling van miljoenen fans over de hele wereld. Het is niet verwonderlijk dat het internationale voetbal zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld tot een substantiële business. Bedrijven van over de hele wereld proberen deals te sluiten met de organisaties die de toernooien organiseren en met televisiemaatschappijen over sponsoring en reclame op het veld, in een poging om voetbalfans voor zich te winnen. Toch hebben een aantal corruptiezaken op hoog niveau de potentiële kwetsbaarheid voor het witwassen van geld, corruptie en omkoping in het internationale voetbal benadrukt. In dit blog bekijken we enkele voorbeelden en geven we tips aan bedrijven om mogelijke compliance- en due diligence-risico’s beperken.

FIFA: een systematische tekortkoming in de naleving?

In mei kondigde het Amerikaanse ministerie van Justitie (DOJ) een overeenkomst voor uitgestelde vervolging aan met de Zwitserse bank Julius Baer & Co. Het betrof aanklachten in verband met het witwassen van geld en omkoping waarbij de internationale voetbalbond FIFA en andere regionale verenigingen betrokken waren. Als onderdeel van de overeenkomst heeft de bank ermee ingestemd meer dan $ 79 miljoen aan boetes te betalen om het onderzoek naar haar betrokkenheid bij een internationale voetbal omkopingsstructuur op te lossen.

De overeenkomst tussen het DOJ en Julius Baer & Co. is slechts de laatste in een reeks strafrechtelijke procedures op hoog niveau waarbij FIFA-functionarissen en aanverwante bedrijven betrokken zijn. In mei 2015 hebben Amerikaanse federale aanklagers twee vice-presidenten van de FIFA en vertegenwoordigers van regionale American football-bonden aangeklaagd wegens fraude met overboekingen, afpersing en het witwassen van geld. De belangrijkste beschuldigingen hadden betrekking op het gebruik van omkoping om het selectieproces voor internationale en regionale toernooien veilig te stellen en te beïnvloeden, en om kledingsponsorcontracten tussen 2011 en 2015 te manipuleren.

Volgens het DOJ is de meest recente overeenkomst een direct gevolg van het feit dat de Zwitserse bank er niet in is geslaagd een robuust compliance- en due diligence-proces in te voeren en moet dit worden gezien als een waarschuwing voor andere financiële instellingen. Nicholas L. McQuaid, waarnemend assistent-procureur-generaal, zei: “De resolutie van vandaag stuurt een krachtige boodschap naar alle banken en andere financiële instellingen dat als ze bewust misbruik maken van ons financiële systeem om de criminele opbrengsten van hun klanten te verbergen of om een corrupt plan te promoten, ze ter verantwoording worden geroepen.”

Afgezien van de huidige reeks onderzoeken, blijft de reputatie van de FIFA aangetast. De huidige Amerikaanse procedures, op grond van de Foreign Corrupt Practices Act (FCPA), hebben een aantal internationale onderzoeken gestart. Bovendien kreeg het besluit van 2010 om het WK voetbal 2022 in Qatar te organiseren niet alleen veel kritiek op beschuldigingen van systematische mensenrechtenschendingen binnen de staat, waaronder moderne slavernij bij de bouw van de stadions van het toernooi, maar kwam het ook onder gerechtelijke onderzocht toen Zwitserse openbare aanklagers een onderzoek begonnen naar corruptie en witwassen van geld in verband met de toekenning van het WK 2022.

Aanval is de beste verdediging tegen risico

Toch is voetbal niet de enige sport die vatbaar is voor corruptie en omkoping en mensenrechtenschendingen. Talloze beschuldigingen volgen ook het Internationaal Olympisch Comité (IOC), met name met betrekking tot de selectie van gastlanden.

Om die reden is het verstandig voor bedrijven om proactief om te gaan met compliance en risicomanagement bij het zakendoen in de sportsector. Als u dit niet doet, kan dit leiden tot aanzienlijke financiële, regelgevende en strategische risico's en zal het ook de publieke reputatie van de betrokken instellingen schaden. Een robuuste en uitgebreide due diligence-aanpak, gebaseerd op een breed scala aan gegevensbronnen, zoals negatief nieuws, juridische en bedrijfsgegevens, kan bedrijven helpen bij het identificeren en beperken van potentiële risico's.

De recente DOJ-overeenkomst heeft aanzienlijke gevolgen voor bedrijven, of ze nu wel of niet actief zijn in de sportindustrie. Een robuust due diligence-proces, in combinatie met voortdurende ondersteuning en training van compliance officers, kan bedrijven helpen een eerste verdedigingslinie op te zetten tegen het risico van verwikkelingen in clandestiene handelingen zoals corruptie, omkoping en witwassen. De vraag is: hoe veerkrachtig is uw bedrijf tegen mogelijke compliance risico's?

Mocht u hier meer over willen weten, vul dan het formulier in  en vraag een vrijblijvend gesprek aan.