Sancties na Brexit

Door de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om uit de Europese Unie (EU) te stappen, zijn de vooruitzichten van het land onzeker. Topmanagers, regelgevers en andere instanties breken zich nu het hoofd over de manier waarop ze de effecten in goede banen moeten leiden. Het Verenigd Koninkrijk heeft lange tijd een belangrijke rol gespeeld in het bepalen van het beleid van de EU en zal nu zijn eigen strategie moeten ontwikkelen voor het omgaan met sancties. De toenemende complexiteit van het politieke landschap stelt Britse bedrijven die internationaal zakendoen voor nieuwe uitdagingen.

De EU vaardigt sancties uit binnen het kader van haar Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (CFSP), op eigen initiatief of om te voldoen aan een bindende resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (UNSC). Sancties zijn de meest praktische beleidsoptie om specifiek gedrag af te dwingen bij doelstaten. Door budgettaire druk om militaire interventies in het buitenland te voorkomen, blijven sancties een belangrijk middel. Het Verenigd Koninkrijk is na vertrek uit de EU niet langer gebonden door EU-recht en dat heeft als gevolg dat het zijn eigen strategie zal moeten bepalen, hoe zij omgaan met het complexe landschap en invloed behouden in de buitenlandse politiek.

Op welke sancties heeft dit betrekking?

De sancties van de EU vallen onder drie algemene noemers: sancties overeengekomen door de UNSC -die alle EU-lidstaten moeten uitvoeren-,  sancties die een aanvulling vormen op de sancties van de UNSC en sancties die worden geïmplementeerd bij uitblijven van sancties door de UNSC.

Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU heeft geen invloed op zijn lidmaatschap van de VN en sancties, die worden geïmplementeerd door de UNSC, moeten nog steeds worden geïmplementeerd in het Verenigd Koninkrijk. Wel kan het zo zijn dat er gevolgen zijn voor de sancties die een aanvulling vormen op de sancties van de UNSC - zoals de sancties die zijn geïmplementeerd tegen Iran, Noord-Korea en Libië - en eigen sancties van de EU. Deze sancties vereisen consensus van de lidstaten en de steun van het Verenigd Koninkrijk was vaak essentieel om dat te bereiken.

Nationaal belang bij het afdwingen van sancties

In de nasleep van Brexit is een verdere invloed van het Verenigd Koninkrijk op andere lidstaten onzeker en dit geldt zeker als andere lidstaten ook besluiten om uit de Europese Unie te stappen. Evengoed heeft het Verenigd Koninkrijk nog steeds zijn eigen binnenlandse sanctiemogelijkheden en heeft het ook al stappen ondernomen om daadwerkelijk actiever sancties af te kunnen dwingen.

Op 31 mei 2016 heeft het Verenigd Koninkrijk officieel het 'Office of Financial Sanctions Investigations' (OFSI) ingesteld, een nieuw regelgevend orgaan dat in het leven is geroepen om sancties af te dwingen. Het OFSI wordt verantwoordelijk voor het aan het licht brengen van overtredingen en het afdwingen van acties, maar de Britse overheid moet een duidelijke positie innemen over het toepassen van EU-gerelateerde sancties om het afdwingen op nationaal niveau effectief te laten zijn.

Het Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Gemenebest (FCO) wordt verantwoordelijk voor het bepalen van een nieuwe Britse aanpak voor sanctieregimes van de EU. Waarschijnlijk zal het Verenigd Koninkrijk net zoals andere niet-lidstaten met sterke banden met de EU, zoals Zwitserland, de EU-sancties in principe volgen, terwijl het tegelijkertijd zijn eigen autonome sanctieregime implementeert.

Zal het Verenigd Koninkrijk de toon blijven bepalen voor buitenlands beleid?

Een van de belangrijkste sanctieovereenkomsten in de afgelopen jaren, waarbij sancties tegen Iran werden opgeheven na een nucleair akkoord – het gezamenlijk alomvattend actieplan (JCPOA) – blijft van kracht, ondanks het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Het JCPOA is een internationaal besluit dat is overeengekomen door de UNSC en de EU. Aangezien het Verenigd Koninkrijk lid is van de UNSC blijft dit besluit onverminderd van kracht, geheel los van een lidmaatschap van de EU.

Hoewel de toekomst onzeker is, is over de toepassing van huidige sanctieregimes één ding duidelijk. Het Verenigd Koninkrijk zal een veel directere en hardere aanpak moeten hanteren om sancties erdoor te krijgen als zij deze als effectief internationaal instrument voor het land wil blijven inzetten. Parlementslid Crispin Blunt, voorzitter van de Commissie Buitenlandse Zaken, gaf het volgende commentaar op de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om uit de EU te stappen: ''De overheid en het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Gemenebest (FCO) moeten snel actie ondernemen, als het Verenigd Koninkrijk nieuwe mogelijkheden wil aanboren om zijn internationale rol opnieuw te bepalen.''

Blunt lichtte toe dat het Verenigd Koninkrijk de macht van het FCO moet vergroten als het land zijn sterke positie op het gebied van buitenlands beleid wil handhaven en ''opnieuw een leidersrol op zich wil nemen... zodat Groot-Brittannië zijn plaats op het wereldtoneel kan innemen... Het in sterke mate vergroten van de capaciteit van het FCO zal een sterk signaal uitzenden dat het Verenigd Koninkrijk zich hard maakt voor een naar buiten gericht, mondiaal betrokken buitenlands beleid.''

Op zoek naar een overzicht van sanctielijsten? Check Nexis Diligence.