Sociale problemen en milieukwesties veranderen de bouwsector

Gastblog door Colleen Theron, directeur Ardea

Nadat de wereldkampioenschappen voetbal van 2018 en 2022 aan Rusland en Qatar waren toegewezen, kreeg de bouwsector veel aandacht vanwege mensenrechtenschendingen. Er verschenen berichten over te laat of niet betaalde salarissen, slechte huisvesting, onveilige werkomstandigheden en mensen die gedwongen worden om onafgebroken voor minder dan het afgesproken loon te werken. Daarnaast kregen gastarbeiders uit Nepal, India en Zuidoost Azië in Qatar ook nog te maken met kafala – een berucht systeem waarbij buitenlandse werknemers totaal afhankelijk zijn van hun werkgevers, die zich binnen het systeem presenteren als ‘sponsors’. Paspoorten worden ingenomen en de werknemers hebben geen enkel zelfbeschikkingsrecht meer.

De aandacht voor werkomstandigheden voorafgaand aan grote sportevenementen is en blijft een belangrijk punt in de bouwsector. Daarnaast heeft de vraag naar een verantwoord inkoopbeleid en maatregelen op het gebied van milieu, maatschappij en governance (ESG) ervoor gezorgd dat de hele bedrijfstak zich hier in toenemende mate mee bezig zal moeten houden.

Naar schatting werkt ongeveer zeven procent van alle werkende mensen in de bouw, maar uit een rapport van Turner & Townsend uit 2017  blijkt dat de verdeling van kennis en kunde niet gelijkelijk over de wereld is verdeeld. Er is wereldwijd een toenemend tekort aan vaardige bouwvakkers, waardoor het risico op dwangarbeid, moderne slavernij, omkoping en corruptie toeneemt.

De bouwsector staat steevast bovenaan de lijst van bedrijfstakken die te maken hebben met omkoping en corruptie. Dit wordt in stand gehouden door een gebrek aan transparantie in de supply chain en het feit dat slechts een kleine groep mensen de scepter zwaait.

Als we kijken naar duurzaamheid en mensenrechten; welke factoren kunnen ervoor zorgen dat de bouwsector op een andere manier omgaat met maatschappelijke en milieukwesties?

De belangrijkste redenen voor een nieuwe CSR-strategie in de bouwsector

In het verslag 'Hidden in Plain Site: Modern Slavery in the Construction Industry' wordt gekeken naar een van de manieren waarop de bouwsector zijn maatschappelijke en ecologische impact kan managen, op basis van de UN Guiding Principles on Business and Human Rights.

Deze UNGP’s worden door steeds meer bedrijven als leidraad gebruikt om beleid te formuleren op het gebied van mensenrechten. Ngo's, academici en toezichthouders beseffen terdege dat zelfregulering niet voldoende is om ervoor te zorgen dat bedrijven hun verplichtingen nakomen. Wetgeving is blijkbaar de enige manier om verandering af te dwingen.

* Wettelijke stimulans – Over de hele wereld houden overheden zich bezig met maatschappelijke problemen, zoals dwangarbeid, klimaatverandering en duurzaamheid, door een aantal verplichte instrumenten te introduceren (sinds 2016 zijn er 100 van dit soort instrumenten in 64 landen actief). Bedrijven zijn wettelijk verplicht om op deze punten maatregelen te nemen en zij kunnen te maken krijgen met straf- of civielrechtelijke sancties als ze dit niet doen.

* Investeerders – Steeds meer investeerders  willen CSR en ESG in hun besluitvorming integreren. Onderzoekers van de Kellogg School of Management (Northwestern University, nabij Chicago) schrijven: 'Bedrijven die investeren in een CSR-programma geven een signaal af aan investeerders over de algehele gezondheid en financiële prestaties van de onderneming. Bedrijven die meer uitgeven aan CSR dan hun investeerders verwachten, doen het vaak goed op de beurs, en het ongekeerde geldt vaak ook.'

* Klimaatverandering en milieu-impact – De bouwsector gebruikt enorm veel grondstoffen. Wilmott Dixon schreef hierover het volgende: 'Ongeveer de helft van alle niet-duurzame bronnen die de mensheid verbruikt, wordt gebruikt in de bouwsector, waardoor dit een van de minst duurzame bedrijfstakken ter wereld is.' Uit onderzoek van de VN blijkt ook dat de sector verantwoordelijk is voor meer dan 40 procent van het wereldwijde energieverbruik en 33 procent van de totale broeikasgasemissie.

CSR-gegevens benchmarken – Het beschermen en verbeteren van de reputatie is een belangrijke drijfveer voor bouwbedrijven. Dit betekent dat duurzaamheidsverslagen, CSR-programma's en impact op ESG nóg belangrijker worden. Een goede manier om dit te controleren is bijvoorbeeld de Corporate Human Rights Benchmark. Deze lijst rangschikt bedrijven op basis van wat ze bekendmaken over hun mensenrechtenbeleid. En ondanks dat de bouwsector hier nog ontbreekt, wordt dit soort benchmarks wel steeds belangrijker.

Conclusie

De vraag naar transparantie binnen de bouwsector blijft groeien en dus moeten bedrijven duurzamer gaan ondernemen. Het verslag 'Building a Fairer System: Tackling Modern Slavery in Construction Supply Chains' onderzoekt hoe de sector, ngo's, opdrachtgevers en overheden over de hele wereld kunnen samenwerken om meer verantwoorde en duurzame supply chains te realiseren.

Het is echter essentieel dat bouwbedrijven hun verplichtingen op het gebied van ESG nakomen. Daarvoor moeten tijd en middelen beschikbaar worden gesteld om de impact van hun activiteiten in kaart te brengen . Daarnaast moeten er processen worden geïmplementeerd om misstanden in de toekomst te voorkomen.

Over de auteur

Colleen Theron, directeur van Ardea International

Door haar ongeëvenaarde passie voor de bestrijding van mensenhandel, met name in de supply chains van bedrijven, besloot Colleen om de not-for-profit-organisatie Finance Against Trafficking op te richten.

Ze spreekt vaak over de UNGP’s, moderne slavernij en duurzame bedrijfsvoering, en benadrukt hierbij de toenemende raakvlakken tussen best practices, duurzaamheid en de wet.

Colleen is een gerenommeerd advocaat en oprichter van CLT EnviroLaw, een adviesbureau dat gespecialiseerd is in duurzaamheid, mensenrechten en moderne slavernij. Dit bureau helpt bedrijven om te voldoen aan hun juridische verplichtingen en op vrijwillige basis best practices op te stellen. Voordat ze Ardea International oprichtte, werkte ze als milieu-advocaat in de Londense City en werd door The Legal 500 en Chambers uitgeroepen tot een van ’s werelds meest toonaangevende milieu-advocaten. Colleen heeft een LLM (cum laude) in Environmental Law aan de University of Aberdeen.